Pijn: het is een van de krachtigste signalen van ons lichaam. En hoewel we het vaak liever kwijt dan rijk zijn, is het eigenlijk bedoeld om ons te beschermen. Pijn vertelt ons dat er iets aandacht nodig heeft – en dat maakt het, hoe vervelend ook, een waardevol systeem.
Toch is pijn niet altijd een teken van schade. Het is een ervaring die ontstaat in de hersenen, op basis van informatie uit het hele lichaam én je omgeving. Denk aan wat je voelt, wat je denkt, waar je bent en hoe je je voelt. Je brein weegt dit alles af en besluit dan of iets ‘gevaarlijk’ is. Als dat zo lijkt, ontstaat pijn – zelfs als er lichamelijk weinig aan de hand is.
Dat verklaart waarom sommige mensen pas pijn voelen als ze bloed zien, of waarom topsporters door blessures heen spelen zonder het direct te merken. Het betekent ook dat pijnklachten soms blijven bestaan, terwijl het lichaam allang genezen is. Je zenuwstelsel blijft dan in een soort waakstand hangen: overalert en snel geprikkeld.
Gelukkig is het mogelijk om dit systeem te kalmeren. Begrip van pijn helpt al enorm. Als je weet dat pijn niet altijd schade betekent, verdwijnt vaak een deel van de angst. En minder angst zorgt voor minder dreiging – en dus vaak ook voor minder pijn. Ook bewegen, ademhalen, ontspannen en leuke dingen doen dragen allemaal bij aan herstel. Ze geven je hersenen het signaal: het is veilig, je mag weer vertrouwen op je lijf.
Pijn is dus niet je vijand, maar een beschermingsmechanisme. Door het te begrijpen en er op de juiste manier mee om te gaan, kun je invloed uitoefenen. Dat geeft ruimte, vertrouwen en vaak ook verlichting.
Bronnen:
Moseley, G.L. & Butler, D.S. (2015). Explain Pain. NOI Group.
Van Wilgen, C.P. & Keizer, D. (2012). Pijneducatie bij chronische pijn.