Een enkel verzwikken is een veel voorkomende blessure bij sporters. Naast dat de sporter een aantal dagen tot weken uit de routine is, zien we ook vaak dat een enkelverzwikking vaker terugkomt, dit wordt ook wel een recidief genoemd. In de literatuur is veel te vinden over behandelstrategieën en preventie van deze enkelverzwikkingen. In deze blog worden adviezen en tips voor het behandelen van een enkelverzwikking gegeven. Ook worden er adviezen gegeven om te voorkomen dat u opnieuw uw enkel verzwikt. Hiervoor zijn resultaten van een groot wetenschappelijk onderzoek gebruikt. Dit onderzoek heeft maar liefst 46 artikelen vergeleken om het beste bewijs en advies te kunnen geven aan sporters die te maken hebben met enkelverzwikkingen.
Wat wordt er gezegd over een verzwikte enkel?
Na het verzwikken van een enkel zien we vaak een gezwollen blauwe of paarse bult rondom de enkel optreden. Dit is mogelijk een teken dat er schade is aan een van de enkelbanden. De blauwe kleur is zichtbaar doordat mogelijk wat bloedvaatjes zijn gescheurd. Hoe groot de schade aan de enkelbanden zijn, is vaak lastig direct na het verzwikken te beoordelen. Dit komt door de zwelling die in het enkelgewricht aanwezig is. Dit onderzoek adviseert daarom ook om de eerste dagen: driemaal daags 10-20 minuten te koelen, het been een paar uur te laten rusten tot de pijn is verminderd en zodra het weer gaat de enkel zo snel mogelijk te belasten. Zodra de zwelling is afgenomen kan een fysiotherapeut beoordelen of er schade is en welke behandelmethode het beste past.
Wat is de beste behandelstrategie en hoe kunt u een recidief voorkomen?
Dit onderzoek laat zien dat de meerderheid van de vergeleken artikelen aantonen dat vroeg starten met bewegen en een oefenprogramma bij de fysiotherapeut effectief zijn om de de pijn en zwelling sneller te laten afnemen. Ook is het bekend dat de enkel stijf aan kan gaan voelen na het verzwikken van de enkel, hiervoor zijn mobiliserende oefeningen aan te raden. Denk hierbij aan oefeningen zoals het draaien in alle richtingen met uw enkel. U kunt bijvoorbeeld het volledige alfabet met uw voet draaien.
Vervolgens laten ze zien dat wanneer een sporter eenmaal zijn enkel verzwikt heeft, de kans op een recidief twee keer zo hoog is als voorheen. Krachtoefeningen van de enkel en onderbeenspieren kunnen bijdragen aan het verminderen van de kans op een recidief. Oefeningen zoals op de tenen lopen, of op een trap uzelf op de tenen duwen zijn hier geschikte oefeningen voor. Ook op ons Youtube kanaal vindt u hiervoor geschikte oefeningen.
Tot slot laten ze in het onderzoek zien dat balanstraining (denk hierbij aan oefeningen zoals op één been staan met dubbeltaken; een balletje opgooien en vangen) de kans op het opnieuw door de enkel gaan met 40% verminderd, het dragen van een brace of tape vermindert de kans met 80%.
Geschreven door Dionne Sloot fysiotherapeut en bewegingswetenschapper.
Wilt u het hele artikel lezen:
Doherty C, Bleakley C, Delahunt E, et alTreatment and prevention of acute and recurrent ankle sprain: an overview of systematic reviews with meta-analysisBritish Journal of Sports Medicine 2017;51:113-125.
Janssen, K. W. (2017). Infographic: Ankle sprain treatment and prevention timeline. British Journal of Sports Medicine, 52(15), 953–954. doi:10.1136/bjsports-2016-097183
